Niềm vui hạnh phúc tràn đầy khi thiên thần nhỏ nhà bạn vừa chào đời và bạn đã làm cha mẹ nhưng cùng với đó là nỗi lo nguy hiểm rình rập khi con của bạn ra đời sớm quá hay còn gọi là sinh non.
Để có những kiến thức cơ bản về cách chăm sóc trẻ sinh non hãy cùng Ikids – đồ chơi trẻ em tìm hiểu về nguyên nhan, đặc điểm cũng như các biện pháp chăm sóc để bé có thể khỏe mạnh và phát triển toàn diện như trẻ bình thường.
Đặc điểm cơ thể
Trẻ sinh non thiếu tháng có tuổi thai càng non thì đặc điểm cơ thể càng biểu hiện nguy cơ tăng.
Toàn thân da căng mọng, có thể thấy mạch máu, nhiều lông tơ và đặc biệt có nhiều chất gây.
Các móng tay móng chân của trẻ mềm, vành sụn tai chưa có, các đường chỉ tay, chỉ chân không rõ ràng.
Họp sọ của trẻ mềm ọp ẹp.
Hệ sinh dục bé gái môi lớn chưa che phủ môi nhỏ, bé trai sau 33 tuần tuổi tinh hoàn xuống bìu.
Trọng lượng của trẻ thường nhẹ hơn 2500gram.
Đặc điểm sinh lí
Chức năng điều hòa thân nhiệt: trẻ sinh non thiếu tháng rất dễ bị hạ thân nhiệt, ngay cả khi thời tiết nóng bức. Nguyên nhân là lớp mỡ dưới da quá mỏng, khả năng sinh nhiệt kém, lại dễ mất nhiệt trung tâm điều hòa thân nhiệt trẻ hoạt động yếu. Nên nhiệt độ môi trưởng rất dễ khiến trẻ bị lạnh và phù cứng. Nếu để thân nhiệt trẻ xuống dưới 35 độ C có thể dẫn tới hàng loạt biến chứng như suy hô hấp, tổn thương thần kinh và có khi gây xuất huyết não.
Chức năng hô hấp: trẻ sinh non thiếu tháng dễ bị suy hô hấp vì lồng ngực dễ biến dạng, cơ hoành yếu, phổi kém giãn nở, các phế nang chưa trưởng thành. Trong phổi trẻ non thiếu chất tráng bề mặt do phổi tiết ra để ngăn không cho phổi xẹp và ngăn ngừa rối loạn về hô hấp là một trong những nguyên nhân gây tử vong ở trẻ sinh thiếu tháng
Chức năng hệ thần kinh: não trẻ sinh non thiếu tháng chưa hoàn chỉnh, dễ bị tổn thương bởi những tác động tiêu cực của các hệ khác và trong trường hợp thiếu dưỡng khí.
Chức năng tuần hoàn: các mao mạch mỏng manh dễ vỡ, các yếu tố đông máu thiếu hụt và giảm, lượng vitamin K và prothrombin thấp nên trẻ non tháng dễ bị xuất huyết.
Chức năng tiêu hóa: enzyme để chuyển hóa bilirubin gián tiếp thành bilirubin trực tiếp bị thiếu hụt và kém hoạt động nên trẻ non tháng dễ bị vàng da nặng và kéo dài. Thể tích dạ dày nhỏ, dạ dày nằm ngang, các men tiêu hóa còn thiếu và hấp thu thu kém nên trẻ dễ nôn trớ và rối loạn tiêu hóa. Do lựng dự trữ glycogen gan giảm nên trẻ dễ bi hạ đường huyết.
Nguyên nhân
Có rất nhiều nguyên nhân sinh non thiếu tháng. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:
Do thai: viêm màng ối, vỡ ối non chiếm 30% các cuộc chuyển dạ sinh non. Tình trạng đa thai làm tử cung căng quá mức, các trường hợp thai dị dạng kèm đa ối cũng dễ dẫn đến sinh non
Bệnh lí của mẹ: mẹ bị bệnh tim, suy hô hấp, cao huyết áp, hở eo tử cung, tử cung dị dạng, viêm đài bể thận, viêm ruột thừa ... là những căn bệnh thường dẫn đến sinh non.
Đối với mẹ có tiên căn sinh non, nguy cơ tái phát sinh non chiếm 25 – 50%, nguy cơ càng cao nếu người mẹ có nhiều lần sinh non trước đó.
Do nhau thai: tình trạng thiểu năng làm dinh dưỡng thai nhi không đầy đủ, thường dẫn đến sinh non.nhau tiền đạo, nhau bong non gây xuất huyết trước sinh là những lí do phải chấm dứt thai kỳ sớm.
Bên cạnh đó còn có các yếu tố nguy cơ như người mẹ quá trẻ hay quá lớn tuổi, thể trạng mẹ quá gầy yếu, mẹ phải lao động quá sức, bị stress nặng hay người mẹ hút thuốc, sử dụng thuốc gây nghiện trong quá trình mang thai cũng dẫn đến nguy cơ sinh non.
Cách phòng bệnh cho trẻ sinh non
Việc quan trọng khi nuôi trẻ sinh non là làm sao giữ cho con không nhiễm bệnh. Để làm được điều này tưởng là khó nhưng nếu biết cách vẫn có thể thực hiện được bằng một vài cách
Giữ cho nhà cửa thông thoáng , sạch sẽ
Sử dụng quạt và máy lạnh đúng cách
Tắm cho bé đúng cách: khi tắm sử dụng một châu không lớn lắ, đường kính 25cm, chỉ dùng khăn vải lau rửa thật nhẹ nhàng, tuyệt đối không dùng xà bông em bé,chỉ tắm bằng nước ấm, không cho nước lên người bé.
Mặc quần áo cho bé: đầu tiên là cho việc mặc quần áo của bé sau khi tắm. Khi tắm bé gần xong, dùng máy sấy lên khăn lông quấn bé để giữ nhiệt. Quần áo lấy từ tủ ra cũng vậy, ban đầu mát lạnh nếu mặc vào người bé ngay, bé vừa tắm xong thân nhiệt giảm sẽ làm bé dễ bị nhiễm bệnh. Trời lạnh sấy quanh chỗ bé nằm tạo hơi ấm cho bé.
Kích thích cơ thể bé hấp thu và phát triển
Phải cho bé tắm nắng, việc nhỏ này rất quan trọng, giúp cơ thể bé tổng hợp vitamin D và canxi tránh còi cọc, suydinh dưỡng, tăng chiều cao. Lấy khăn bông to quấn bé, hé lộ từng phần da thịt phần lưng cho lộ nhiều, phần ngực lộ ít một, phần không lộ thì vẫn phải giữ ấm, cứ thể làm sao cho cả cơ thể con đều được tắm nắng. Ngoài việc tắm nắng việc tiếp theo là massage cho con, sử dụng lotion dành cho em bé, xoa một ít vào lòng bàn tay sau đó xoa khắp người bé, chà sát kích thích cho máu lưu thông, xoa nắn chân tay, vuốt xương cẳng chân nắn nhẹ cho chân đỡ cong (vì xương bé sơ sinh rất mềm), hai tay xoa hai hướng như vẽ hình trái tim, mỗi ngày masage con 1 đến 2 lân sau khi tắm xong hoặc trước giờ bé bú.
Một số lưu ý
Trẻ non tháng nên được bú sữa mẹ ngay từ đầu, sữa mẹ dễ tiêu hóa và hấp thu nên rất tốt cho trẻ sinh non, khi bú sữa mẹ, trẻ ít gặp các vấn đề như trào ngược dạ dày thực quản, dị ứng sữa... Ngoài ra sữa mẹ còn cung cấp cho trẻ các yếu tố về miễn dịch để chống chọi với bệnh nhiễm khuẩn.
Khi không có sữa mẹ trẻ sẽ được hướng dẫn bú sữa non tháng phù hợp với lứa tuổi theo hướng dẫn của bác sĩ nhi khoa.
Khả năng ngậm bắt núm vú kém, phản xạ bú yếu và chậm, do vậy cần phải theo dõi lượng sữa bú hoặc uống được mỗi cử tùy theo tuổi thai và cân nặng. Trung bình trẻ bú 8-12 lần mỗi ngày, thường ít nhất 150ml sữa cho mỗi kg cân nặng mỗi ngày.
Trẻ non tháng dễ bị nôn trớ hoặc chào ngược. Nôn trớ khi có một ít sữa trào ra ở khóe miệng sau mỗi cữ bú, đó là hiện tương bình thường. Trào ngược dạ dày thực quản khi trẻ nôn ọc nhiều lần trong ngày. Hiện tượng trào ngược là bệnh lí khi làm trẻ chậm lên cân hoặc đứng cân, viêm phổi tái diễn, hoặc quấy khóc vặn mình thường xuyên về đêm. Khi chăm sóc nên bế đầu trẻ cao sau mỗi cử bú.
Giữ vệ sinh môi trường và khi chăm sóc trẻ. Rửa tay sach trước khi chăm sóc trẻ hoặc trước khi pha sữa. Những người bị bênh đường ho hấp hoặc bệnh cúm, không nên tiếp xúc và chăm sóc trẻ, không hút thuốc lá gần trẻ. Quầ, áo thay mỗi ngày, khi quần áo và khăn tả ướt phải thay ngay. Tắm trẻ mỗi ngày với nước đun sôi để nguội khoảng 37 – 40 độ C, tránh gió lùa.
Tiêm phòng: tiêm 2 mũi đầu tiên phòng ngừa lao và viêm gan siêu vi B. Đối với trẻ non tháng cân nặng lớn hơn 2000gram, sẽ được chích ngừa ngay khi xuất viện hoặc lúc bắt đầu 2 tháng tuổi, với trẻ cân nặng nhỏ hơn 2000gram, sẽ được chích ngừa lúc 2 tháng tuổi. Những dấu hiệu cần đưa trẻ đi khám ngay, vàng da nhiều, tăng nhanh, ngủ nhiều khó thức dậy, kích thích nhiều trường, bú kém, khó thở , xanh tái quanh môi, mắt hoặc miệng, sốt hoặc hạ thân nhiệt, không tiểu trên 12 giờ, không tiê 4 ngày, tiêu phân đen hoặc có máu.
Ngoài ra còn có các vấn đề khác cần theo dõi và khám định kì.
Trẻ sinh non cần có một chế độ chăm sóc đặc biệt, đòi hỏi sự tích cực và kiên nhẫn của gia đình. Nếu được hưởng một ché độ chăm sóc tốt, sau này trẻ sẽ thích nghi và phát triển gần như một trẻ sơ sinh đủ tháng bình thường.
Ý kiến bạn đọc
Theo dòng sự kiện
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn